چرا مراقبت از دندان اهمیت دارد؟
سلامت دهان و دندان بخش جدایی‌ناپذیر از سلامت عمومی بدن است. لبخند زیبا و دندان‌های سالم نه‌تنها نقش مهمی در اعتماد به نفس و زیبایی فرد دارند، بلکه ارتباط مستقیمی با سلامت قلب، گوارش و حتی سیستم ایمنی بدن دارند. بسیاری از بیماری‌های مزمن با عفونت‌های دهان و لثه شروع می‌شوند. به همین دلیل، داشتن یک روتین مشخص روزانه، هفتگی و ماهانه برای مراقبت از دندان‌ها می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری کند.
بسیاری از افراد تنها زمانی به دندانپزشک مراجعه می‌کنند که دچار پوسیدگی یا درد شدید می‌شوند؛ در حالی‌که اگر یک برنامه‌ی منظم برای مراقبت از دندان داشته باشند، می‌توانند از هزینه‌های سنگین درمانی جلوگیری کنند و همیشه لبخندی سالم و زیبا داشته باشند.
روتین روزانه مراقبت از دندان‌ها
روتین روزانه پایه و اساس سلامت دندان است. عاداتی که هر روز انجام می‌دهیم، بیشترین تأثیر را بر روی سلامت دهان دارند. در ادامه مهم‌ترین کارهایی که باید روزانه انجام شوند آورده‌ایم:
۱. مسواک زدن صحیح
-
حداقل دو بار در روز (صبح و شب قبل از خواب)
-
استفاده از مسواک نرم یا متوسط با برس مناسب
-
تکنیک صحیح: حرکت‌های دایره‌ای ملایم روی سطح دندان و لثه
-
مدت زمان: ۲ تا ۳ دقیقه
۲. نخ دندان
-
یک بار در روز، ترجیحاً شب‌ها بعد از مسواک
-
نخ دندان باعث پاک شدن پلاک و ذرات غذایی از بین دندان‌ها می‌شود؛ جایی که مسواک به آن دسترسی ندارد.
۳. دهان‌شویه
-
استفاده روزانه از دهان‌شویه ضدباکتری یا فلورایددار
-
کاهش بوی بد دهان و تقویت مینای دندان
۴. رژیم غذایی روزانه
-
پرهیز از مصرف زیاد شیرینی، نوشابه و غذاهای اسیدی
-
مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه مثل سیب، هویج، کرفس
-
نوشیدن آب فراوان برای شست‌وشوی طبیعی دندان‌ها
۵. مراقبت ویژه برای افراد با بریس یا ایمپلنت
-
استفاده از مسواک‌های بین‌دندانی
-
دهان‌شویه‌های مخصوص ارتودنسی
-
توجه به تمیز کردن کامل اطراف براکت‌ها یا پایه‌های ایمپلنت
۶. اشتباهات رایج روزانه
-
مسواک زدن با فشار زیاد
-
استفاده مداوم از خمیردندان سفیدکننده
-
تعویض نکردن مسواک هر ۳ ماه یک بار
روتین هفتگی مراقبت از دندان
کارهایی هستند که نیازی به انجام روزانه ندارند، اما باید در طول هفته در برنامه قرار گیرند:
۱. بررسی دندان‌ها مقابل آینه
یک بار در هفته دندان‌ها و لثه‌های خود را در آینه بررسی کنید. به دنبال تغییر رنگ، خونریزی یا تورم باشید.
۲. جرم‌گیری خانگی ملایم
برخی دهان‌شویه‌ها و خمیر دندان‌های مخصوص به کاهش تشکیل جرم کمک می‌کنند.
۳. استفاده از خمیردندان‌های خاص
-
یک تا دو بار در هفته از خمیردندان‌های سفیدکننده یا ضد حساسیت استفاده کنید.
۴. رژیم غذایی هفتگی
-
مصرف لبنیات (ماست، شیر، پنیر) برای تقویت مینای دندان
-
آجیل و دانه‌ها برای تقویت استخوان فک
۵. بوی بد دهان
-
مصرف سبزیجاتی مثل جعفری و نعناع
-
کاهش مصرف پیاز و سیر خام قبل از موقعیت‌های اجتماعی
روتین ماهانه مراقبت از دندان
ماهانه باید کارهایی انجام داد که جنبه پیشگیرانه و تخصصی دارند:
۱. مراجعه به دندانپزشک
حتی اگر درد ندارید، یک بار در ماه یا حداقل هر سه ماه یک‌بار برای چکاپ مراجعه کنید.
۲. پولیش و جرم‌گیری حرفه‌ای
بسته به نیاز، دندانپزشک می‌تواند با ابزار تخصصی جرم‌های سخت را از بین ببرد.
۳. بررسی سلامت لثه
قرمزی، تورم یا خونریزی نشانه بیماری لثه است و باید توسط دندانپزشک بررسی شود.
۴. درمان‌های پیشگیرانه
فلورایدتراپی، سیلانت برای کودکان و بررسی پوسیدگی‌های اولیه.
۵. عادات غلط ماهانه
-
ترک مصرف بیش از حد قهوه، چای و سیگار
-
محدود کردن مصرف نوشابه‌های گازدار
مراقبت ویژه برای گروه‌های خاص
کودکان
-
شروع مسواک از زمان رویش اولین دندان
-
استفاده از خمیردندان مخصوص کودکان
سالمندان
-
توجه به خشکی دهان (به دلیل داروها)
-
استفاده از دهان‌شویه‌های مرطوب‌کننده
افراد دیابتی
-
کنترل قند خون برای جلوگیری از عفونت لثه
-
چکاپ بیشتر از افراد عادی
خانم‌های باردار
-
مراجعه منظم برای جلوگیری از بیماری‌های لثه
-
مصرف کافی کلسیم و ویتامین D
افراد دارای ارتودنسی یا ایمپلنت
-
مسواک و نخ دندان مخصوص
-
استفاده بیشتر از دهان‌شویه
پرسش‌های متداول (FAQ)
۱. چند بار در روز باید مسواک زد؟
دو بار در روز کافی است، اما بعد از غذاهای شیرین یا نوشابه نیز توصیه می‌شود.
۲. بهترین نوع خمیردندان چیست؟
خمیردندان حاوی فلوراید برای همه مناسب است؛ در صورت حساسیت یا نیاز خاص با دندانپزشک مشورت کنید.
۳. آیا سفیدکننده‌ها به دندان آسیب می‌زنند؟
در مصرف زیاد بله؛ باید با مشورت پزشک استفاده شوند.
۴. آیا لازم است هر ماه به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
بسته به وضعیت دندان‌ها؛ اما حداقل هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
داشتن دندان‌های سالم و لبخند زیبا اتفاقی نیست؛ نتیجه یک روتین منظم روزانه، هفتگی و ماهانه است. با رعایت اصولی که در این مقاله توضیح داده شد و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌توان از بسیاری از مشکلات جدی دندان جلوگیری کرد.
دکتر مهریزی همواره توصیه می‌کنند که پیشگیری بهتر از درمان است؛ پس روتین خود را همین امروز شروع کنید و تا پایان عمر از لبخند سالم و درخشان خود لذت ببرید.
